Nếu như nón lá là phụ kiện đi kèm với chiếc áo bà ba, áo dài truyền thống thì nón quai thao góp phần giúp trang phục áo tứ thân của phụ nữ Bắc Bộ thêm phần đặc biệt. Chiếc nón này đã có lịch sử hàng chục năm, mang nhiều ý nghĩa trong trang phục truyền thống Bắc Bộ nói chung và trang phục quan họ nói riêng. Hãy cùng Trang phục Hàng Xanh tìm hiểu xem nón quai thao có ý nghĩa gì?
Nguồn gốc và cấu tạo của nón quai thao
Nón quai thao hay còn được nhiều địa phương gọi là nón ba tầm, nón thúng, nón dẹt. Dân gian truyền rằng chiếc nón quai thao xuất hiện lần đầu ở Hải Dương vào thế kỷ XVIII. Nó được dùng để cho các cung nữ trong triều đình, gọi là nó thượng. Đến đời Lê, nón được thêm vào phần quai để giúp giữ nón chắc chắn hơn.
Nón quai thao có đường kính tầm 80 cm, dày khoảng 10 cm. Phần giữa ở mặt dưới nón có một đường tròn vừa với đầu, gọi là khua. Khua nón được làm từ sợi tre chuốt bóng và các sợi chỉ nhiều màu sắc đan thành hình hoa lá, chim chóc,….Mặt trên của nón lợp thành từ lá gồi hoặc lá cọ. Cuối cùng, bộ phận không thể thiếu của chiếc nón là phần quai thao. Quai nón được làm từ sợi tơ tằm, gồm 2 – 3 sợi bện lại với nhau và có nhiều màu sắc. Hai bên quai nón có nhiều tua nhỏ thả xuống, giúp nón thêm phần mềm mại và đẹp mắt. Thông thường, các cô gái trẻ sẽ chọn chiếc quai có màu sắc sặc sỡ, còn quai thao màu sắc tối hơn dành cho những người phụ nữ đứng tuổi.
Ý nghĩa của nón quai thao
Vì nón có đường kính to, che rợp cả mặt nên rất thường được sử dụng để che nắng. Những chiếc nón quai thao được trang trí tinh xảo, làm bằng chất liệu cầu kỳ hơn tạo nên cho chủ nhân một vẻ sang trọng, đài cát. Không biết từ khi nào, chiếc nón quai thao lại được dùng cùng với trang phục áo tứ thân mớ ba, mớ bảy. Chỉ biết rằng hai hình ảnh này tạo nên một bộ trang phục truyền thống của người phụ nữ Bắc Bộ và còn gắn liền với các làn điệu dân ca quan họ Bắc Ninh vô cùng nổi tiếng. Ngày nay, chiếc nón quai thao cùng với áo tứ thân đã không còn được dùng phổ biến như xưa mà chỉ còn xuất hiện trong các sự kiện, sàn diễn,….Tuy vậy, hình ảnh chiếc nón quai thao vẫn in sâu vào tiềm thức của mỗi người dân Việt Nam và là một loại trang phục truyền thống rất thu hút sự quan tâm của du khách nước ngoài.
Trên đây là một số thông tin cũng như ý nghĩa của nón quai thao mà Trang phục Hàng Xanh muốn chia sẻ với bạn đọc. Mong rằng bài viết đã giúp bạn có thể hiểu rõ hơn về chiếc nón truyền thống, gắn liền với hình ảnh người phụ nữ Bắc Bộ xưa.